Afwijzing

In dit leven is afwijzing onontkoombaar. We krijgen er allemaal mee te maken. Afwijzing slaat diepe wonden en kan heel diep zitten of ver teruggaan. Door hele vroege ervaringen met niet gewenst zijn of scheiding van onze ouders. Kleine kinderen ervaren dat als afwijzing. Het verdrietige is dat we niet alleen verwond worden door de afwijzing zelf, maar misschien nog wel meer door wat we vervolgens over onszelf gaan geloven. We identificeren onszelf daarmee en het beeld dat we van onszelf hebben, communiceren we ook naar anderen. Of we proberen angstvallig iemand te zijn waar anderen wel van kunnen houden. Onze persoonlijkheid kan dus veranderen door afwijzing en angst voor afwijzing.

Ik kwam een heel mooi beeld tegen in een boek waar mijn oog vorige week op viel. Ik had het gevoel dat ik het moest herlezen. Het gaat over een schrijver van griezelromans die te maken heeft met een schrijversblokkade. De uitgever zit met smart te wachten op een nieuw boek, maar het lukt hem niet. Terwijl dit gaande is, krijgt hij te maken met een stalker. Op een dag stapt hij naar buiten en staat oog in oog met een kartonnen evenbeeld van zichzelf. Het was ooit gebruikt in een campagne om één van zijn boeken te promoten. Omdat schrijvers van griezelromans in opkomst waren, probeerde men hem aan de man te brengen als de enige echte. Hij werd neergezet als een boosaardig type. Meedogenloos.

‘Ian bleef voor zijn evenbeeld staan. Het was alsof hij in een spiegel keek die hem op een afschuwelijke manier vervormde.’

Destijds had hij zich met dit beeld geïdentificeerd en gedroeg hij zich ernaar. Maar hij ontdekte steeds meer dat hij dit niet echt was en ook niet meer wilde zijn. Dat leverde spanning en conflict op met zijn uitgever. Want daardoor kon hij ook niet meer schrijven wat zij wilden. Het beeld dat zij van hem hadden klopte niet (meer) met de werkelijkheid. Dat is ook een vorm van afwijzing. Anderen kunnen jou alleen zien op de manier zoals zij besloten hebben dat je moet zijn. Het is een subtiele vorm, omdat het deel dat er wel mag zijn misschien wel gewaardeerd en bevestigd wordt. Het lijkt alsof de ander je waardeert, maar wat echt belangrijk of misschien moeilijk is voor jou mag er niet zijn en wordt genegeerd, afgewezen.

In het verhaal maakt het kartonnen evenbeeld zoveel boosheid los bij Ian, dat hij het tegen de vlakte slaat. Waarop de op dat moment aanwezige rechercheur heel droog zegt: ‘Je hebt jezelf gevloerd…‘ Ik moest ineens denken aan de oude mens waar we aan af moeten sterven. Die gevloerd en waarmee afgerekend moet worden.

Stel dat er bij jou een kartonnen evenbeeld voor de deur wordt gezet, hoe zou deze er dan uitzien?

De stalker had met rode verf op het huis van Ian geschreven: ‘Het lukt je toch niet om aan het verleden te ontkomen.’ Vaak voelt het zo. Alsof er geen ontkomen aan is. We kunnen ook zo vertrouwd zijn met de ‘oude’ manier van denken over onszelf, dat het zelfs eng is om het los te laten. ‘Want als ik dat niet ben, wie ben ik dan wel?’ Toen ik dit zelf voor het eerst onder ogen begon te komen, verwoordde ik het zo dat ik bang was om niemand tegen te komen. Dat is best een eng gevoel.

In 2 korintiers 5: 4 staat dat, zolang we in onze aardse tent verblijven, we zuchten onder een zware last, omdat we niet willen dat deze kleding wordt uitgetrokken; we willen dat er nieuwe kleding over wordt aangetrokken. Ian ervaart het zo dat hij iemand anders wil zijn, niet iemand die is veranderd. Maar het begint er steeds meer op te lijken dat hij geen van beide is. Daar wordt hij keihard mee geconfronteerd als hij op een dag Efeziërs 4: 22-24 leest: Door Jezus wordt duidelijk dat u uw vroegere levenswandel moet opgeven en de oude mens moet afleggen, dat uw geest en uw denken voortdurend vernieuwd moet worden en dat u de nieuwe mens moet aantrekken, die naar Gods wil geschapen is.

Nadat Ian dit heeft gelezen gaat hij naar bed, reageert niet op zijn vrouw die vraagt of het wel goed met hem gaat en beseft:

‘Ik ben op de vlucht, bang en eenzaam. Ik ga naar bed om niet onder ogen te hoeven zien hoe ik eraan toe ben.’

Het raakt mij dat Ian er juist op dit moment ook aan moet denken dat een vrouw heeft gezegd dat het een schande is dat hij zich nog in de kerk durft te vertonen. Niets van wat er ooit over hem gezegd of geschreven is heeft hem zo geraakt als deze opmerking! 

Het antwoord op dit alles is Jezus. Zijn leven was een leven vol afwijzing.’ Maar Hij kon hiermee omgaan omdat hij ten diepste wist wie hij was: Gods geliefde Zoon. Daarin ligt ook voor ons het antwoord op afwijzing. Met Hem staan we op in een nieuw leven. We ontvangen het Zoonschap. Als we het aandurven onszelf en onze pijn eerlijk onder ogen te komen, dan kan wie we echt zijn tevoorschijn komen en bevestigd worden.

Soms betekent dat (tijdelijk) afstand nemen van relaties waarin de ontkenning overheerst. Ian neemt in het boek afscheid van de uitgever en daarmee van de redacteur waarmee hij al jarenlang goed bevriend was. En de hand die hem gevoed had.

Deze redacteur blijkt achter de stalking te zitten. In een poging te helpen en de hoop dat er een boek uit voort zou komen. Maar daardoor is juist hij degene die Ian niet de ruimte geeft te worden wie hij echt is.

Gods liefde moet werkelijkheid worden in ons. In 1 Johannes 4: 18 staat dat de liefde angst uitdrijft. Door onze negatieve ervaringen is er angst om afgewezen te worden, angst om niet goed genoeg te zijn, angst om gestraft te worden voor onze daden. Als die angst verdreven wordt, omdat we de waarheid leren omarmen dat we geliefd zijn en vergeven, dan wordt de liefde werkelijkheid in ons. We leren onszelf aanvaarden en anderen liefhebben omdat God ons heeft liefgehad. Dan is er geen ruimte meer voor haatreacties, maar kunnen we elkaar gaan eren, bevestigen en vergeven. Zoals we onszelf hebben leren aanvaarden, liefhebben en vergeven.

Over afwijzing valt veel meer te zeggen dan mogelijk is in een blog. Deze blog is al vrij lang geworden! Maar herken je de sporen van afwijzing bij jezelf en heb je behoefte hierover te praten? We willen er graag voor je zijn! Voel je vrij om je aan te melden. 

Aanmelden

Het boek waar ik naar verwijs heet: Ezechiëls schaduw van David Ryan Long.